Tata – najważniejsza rola świata. Jak ważna jest obecność i wsparcie taty dziecka w okresie okołoporodowym?

Rola Taty w opiece nad dzieckiem tak naprawdę zaczyna się od pierwszej chwili, kiedy para dowiaduje się, że kobieta jest w ciąży. Konserwatywne czasy, kiedy to ciąża i opieka nad dzieckiem były wyłączną „sprawą” kobiety, a mężczyzna był prawie nieobecny lub miał być postrachem „tylko poczekaj, aż Ojciec wróci z pracy”, na szczęście minęły bezpowrotnie. Dziś ojciec traktowany jest jako rodzic na równi z matką. 

Jak przygotować się do roli rodzica? 

Pozytywny wynik testu ciążowego zawsze jest zaskoczeniem, nawet kiedy świadomie planowaliśmy ciążę. Pojawia się mieszanka uczuć radości i lekkiej paniki. Co teraz, jak to będzie wyglądało, jak zmieni się nasze życie, czy poradzimy sobie w opiece nad dzieckiem? Natłok myśli zarówno pozytywnych, jak i negatywnych. To całkowicie normalne i naturalne, przecież wkraczamy w ścieżkę zupełnie dla nas nieznaną. Warto wtedy sięgnąć po dobrą książkę, artykuły, skorzystać ze szkoły rodzenia we dwoje. 

Dla pewnego ułatwienia w przekazie artykułu pozwalam sobie na formę zwracającą się głównie do mężczyzn, natomiast poniższy tekst jest przeznaczony również dla przyszłych mam. To one są zazwyczaj stroną szukającą informacji. Drogie mamy, przeczytajcie poniższy artykuł i przekażcie go swoim partnerom.

Jak przyszły tata może wesprzeć mamę w pierwszym trymestrze ciąży?

Dowiadujecie się, że pojawiła się ciąża. Jest to ok. 5-6 tydzień i mały człowiek zaczyna dawać o sobie znać pod postacią nudności, mdłości, dziwnych zachcianek żywieniowych, bólu głowy, zmęczenia, zniechęcenia, huśtawki nastroju. Jest to bardzo trudny czas dla kobiety, zarówno pod względem fizycznym, jak i psychicznym. Potrzebuje ona ogromnego wsparcia i tutaj pojawia się rola partnera. Przecież miłość, to nie tylko bajkowe chwile, a właśnie wyrozumiałość, opiekuńczość względem swojej partnerki, wsparcie.

Jak mogę jej pomóc, ja jako mężczyzna? Bądź. Bądź z nią od początku. Między 6 a 10 tygodniem ciąży należy zgłosić się na pierwsze badanie ginekologiczne potwierdzające ciążę. Idźcie razem, przeżyjcie tę chwilę wspólnie. Pierwszy raz zobaczycie swojego maluszka podczas USG. 

Podczas nudności, mdłości, złego samopoczucia zaopiekuj się swoją partnerką. Dbasz nie tylko o nią, ale i o Wasze dziecko. Spełnianie jej zachcianek, to tak naprawdę dostarczanie dziecku tego, czego potrzebuje, o co woła głosem swojej mamy. Opieka nad ciężarną, to opieka nad waszym nienarodzonym dzieckiem. 

Warto od pierwszych chwil zacząć mówić do brzuszka, głaskać po nim swoją partnerkę. W ten sposób zaczynacie budować więź z dzieckiem, pobudzacie w sobie miłość do niego, a także umacniacie Waszą. 

Wspólnie wybierzcie szkołę rodzenia, na którą będziecie chodzić razem. Kursy noszenia w chuście, czy masażu noworodka są również dla ojców. Dziecko buduje z ojcem prawie tak samo silną więź, jak z matką. Matka z dzieckiem tworzy niesamowitą relację bliskości podczas karmienia, a ojciec właśnie poprzez dotyk, przytulanie, noszenie, czy pielęgnację. 

Zobacz także: Jak przygotować starsze rodzeństwo na narodziny dziecka?

Jak przyszły tata może wesprzeć mamę w drugim trymestrze ciąży?

Brzuszek zaczyna być widoczny, złe samopoczucie kobiety zazwyczaj mija. Jest łatwiej. Jaką rolę przybiera ojciec w tym momencie? Niezmiennie tą samą. Wspierającą i opiekuńczą. Mówienie do brzuszka i jego głaskanie, być może wyczucie pierwszych ruchów dziecka. To wspaniałe chwile. 
U naszej przyszłej mamy zaczyna rosnąć brzuszek, zaczyna on również przeszkadzać w codziennych, nawet prostych czynnościach np. wiązaniu butów, odkurzaniu, wygodnemu ułożeniu się do snu. I tu partner staje się nieocenioną pomocą. Wsparcie w tych codziennych czynnościach, pomoc nawet w zawiązaniu butów jest niesamowicie ważna. Buduje poczucie bliskości partnerów, daje poczucie spokoju, że ze wszystkim sobie poradzicie. 

Warto byście razem chodzili na wszystkie badania USG, pierwszy zapis KTG. Widząc i słysząc dziecko, ojcu jest łatwiej pobudzić w sobie instynkt rodzicielski. Wspólne zajęcia na szkole rodzenia i nauka pielęgnacji noworodka, to ogromne poczucie wsparcia. Kobieta wie, że nie będzie sama, a w ojcu rośnie przekonanie, że da radę. 
Dobrym pomysłem jest również wspólne wybieranie ubranek, urządzanie pokoiku lub kącika dla noworodka, kupno wózka itd. 

Jak przyszły tata może wesprzeć mamę w trzecim trymestrze ciąży?

Ostatni trymestr ciąży, to tak naprawdę początek odliczania do czasu porodu. A także wielki brzuszek, który uniemożliwia nawet normalne poruszanie się kobiety. Ruchy dziecka są dobrze wyczuwalne, reaguje ono na znany już sobie głos ojca, a nawet dotyk dłoni na brzuszku. 

Trzeci trymestr, to również czas wyboru miejsca, w którym ma się odbyć poród. Jeśli w szpitalu, to oboje zróbcie wycieczkę po salach porodowych, po domach narodzin. Jeśli poród ma się odbyć w domu, to oboje zajmijcie się organizacją tego przedsięwzięcia. To również wybór położnej, która ma przyjąć poród. Ogromną rolą ojca jest wsparcie kobiety w tych wyborach. 
Pojawia się również pytanie, czy ociec ma być obecny przy porodzie. Nie ma co do tego zasady, sami musicie zdecydować, czy dla Was obojga poród we dwoje to dobra decyzja, czy jednak większym komfortem będzie poród tylko kobiety z położną. Warto się nad tym tematem głęboko zastanowić, przeanalizować go we dwoje. Poród rodzinny jest wspaniałym przeżyciem dla obojga rodziców, ale musi być to świadoma decyzja. Nie wolno nikogo do tego zmuszać, ani kobiety, ani mężczyzny. Jeżeli chcecie przeżyć poród razem, to wspaniale, ale jeśli nie, to też macie prawo do tej decyzji. 

Podczas porodu rodzinnego ojciec jest niesamowitym wsparciem dla kobiety. Poczucie bliskości, pomoc w uśmierzeniu bólu np. poprzez przykładanie ciepłych okładów na okolicę krzyżową, pomoc w utrzymaniu wygodnej pozycji na piłce porodowej, polewanie brzuszka wodą podczas imersji wodnej, czy nawet samo trzymanie za rękę i przytulenie podczas skurczów, to prawdziwe wsparcie i budowanie wspólności. 

Tata - równoprawny rodzic.

Pojawił się nasz maluch. I teraz zaczyna się namacalne rodzicielstwo. Opieka nad noworodkiem nie należy do prostych. Matka ma wbudowany instynkt, ale to nie oznacza, że ojciec zajmie się dzieckiem gorzej. Trzeba przemóc swój wewnętrzny strach przed dotykaniem tej kruchej istotki i zmienić pieluszkę, wykąpać, ubrać. Matka karmi, ojciec nosi dziecko do odbicia. Kąpiele, masaże, przytulanie i zabawa, tym wszystkim należy się dzielić pół na pół. Dajmy mamie się przespać po nocnych karmieniach i niech tata zabierze dziecko na spacer w wózku. Noszenie w chuście, kontakt skóra do skóry (kangurowanie, tata kładzie na gołą klatkę piersiową nagie dziecko, przykrywacie się kocykiem), mówienie do dziecka, to wszystko budzi poczucie bliskości z dzieckiem. To budowanie relacji owocującej na przyszłość. 
Najczęściej po porodzie przy dziecku zostaje matka. Wspaniale będzie jeśli po powrocie z pracy wysłuchasz cierpliwie wszystkich opowieści o zmianach pieluszki, ulewaniu i bączkach. To są problemy dnia codziennego Twojej partnerki. Ty opowiedz jej o swoim dniu. Poplotkujcie. Ojciec jest prawie jedynym łącznikiem matki ze światem zewnętrznym po porodzie. W ten sposób pomożesz rozluźnić się troszkę swojej partnerce, oderwać się na chwilę myślami od dziecka. Natomiast jej opowieści przybliżą Cię do dziecka. 

Współcześnie rola ojca jest równie ważna w życiu dziecka, jak rola matki. Budowanie bliskich relacji z dzieckiem od samego początku może mieć tylko pozytywne skutki. Wspólne przeżywanie ciąży, porodu i opieki nad dzieckiem tworzy też niesamowitą więź między rodzicami. Rola ojca, jak i matki, to po prostu budowanie bliskości z dzieckiem i sobą nawzajem. 

Zobacz także: Pielęgnacja noworodka - kilka rad położnej na dobry początek. 

Bibliografia:

1. „Ojciec – mężczyzna w nowej roli”, Fundacja Rodzić Po Ludzku, online: https://www.rodzicpoludzku.pl/po-porodzie/ojciec-mezczyzna-w-nowej-roli.html, dostęp z dnia: 01.09.2021 r. 
2. D. Ruszkiewicz, „Doświadczenie ojcostwa przed narodzinami dziecka”, Pedagogika Rodziny. Family Pedagogy nr 1(1)/2011, ss. 197–206, online: https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Pedagogika_Rodziny/Pedagogika_Rodziny-r2011-t1-n1/Pedagogika_Rodziny-r2011-t1-n1-s197-206/Pedagogika_Rodziny-r2011-t1-n1-s197-206.pdf, dostęp z dnia: 01.09.2021 r.
3. M. Gąsiorowska, M. Gracka-Tomaszewska, „Wpływ poczucia intymności na reprezentację dziecka u kobiet w ciąży”, PSYCHIATR. PSYCHOL. KLIN. 2011, 11 (1), p. 37-41, Katedra Psychologii Klinicznej Dziecka i Rodziny, Wydział Psychologii, Uniwersytet Warszawski, online: https://www.infona.pl/resource/bwmeta1.element.psjd-2cb9d0a6-64ed-4331-89c4-c695d9d06924/content/partContents/83e01e3d-6c8c-320a-a097-b74a602aa83b, dostęp z dnia: 02.09.2021 r. 
4. D. Szelewa, „Polityka Wobec Rodziny i Rodzicielstwa w Polsce. W pułapce konserwatyzmu?” Warszawskie Debaty o Polityce Społecznej. Friedrich Ebert Stiftung., online: https://library.fes.de/pdf-files/bueros/warschau/11374.pdf, dostęp z dnia: 03.09.2021 r. 
5. G. Wyszyńska, “Rola Ojca w Rozwoju Dziecka”, Zeszyty Naukowe Psychoanalizy i Psychoterapii – Dialogi 2-3/1996, online: https://wyszynska.waw.pl/web_documents/rola_ojca_w_rozwoju_dziecka.pdf, dostęp z dnia: 02.09.2021 r.