Coraz więcej mówi się o dobrym przygotowaniu do porodu. Kobiety uczestniczą w szkołach rodzenia, czytają książki, poradniki, ćwiczą. Wszystko to, aby ciało był jak najlepiej przygotowane do tego dnia. Tylko że człowiek to nie tylko ciało, ale też umysł. Nie raz na porodówkach lub w trakcie edukacji przedporodowej, można usłyszeć, że „poród jest w głowie”.
Powiedzenie to jest jak najbardziej zgodne z rzeczywistością, dlatego, że przygotowanie psychoemocjonalne odgrywa ważną rolę w trakcie porodu.
Jak ważne jest pozytywne nastawienie do porodu?
To w jaki sposób kobieta, będzie myślała o porodzie, o skurczach, czy o szpitalu będzie miało duży wpływ na przebieg porodu. Wykazano, że poród przebiega lepiej, gdy kobieta czuje się bezpieczna, szanowana, może się swobodnie poruszać, jest z nią osoba bliska, a także ma zaufanie do personelu medycznego. Odczucia, które mogą zaburzać efektywny postęp porodu to zawstydzenie, zakłopotanie, osamotnienie, ocenianie.
W trakcie porodu oceniany jest ból pacjentki, zazwyczaj można się spotkać ze skalą od 0 do 10, gdzie 0 oznacza brak bólu, a 10 – najgorszy ból, jaki można sobie wyobrazić. W przypadku porodu nie chodzi tylko o oszacowanie skali bólu, ale bardzo istotne jest to, w jaki sposób kobieta sobie z tym bólem radzi, czy w ogóle sobie radzi. Można zapytać rodzącą, jakie myśli pojawiają się w jej głowie podczas skurczów. Odpowiedzi mogą być takie jak: „Nie wiem, jak długo to wytrzymam”, „Nie radzę sobie”, „Mam dość”, „Nie mam już siły”, „Niech to się już skoczy”. Oznacza to, że rodząca cierpi i potrzebuje wsparcia fizycznego i psychicznego.
Zobacz także: 4 okresy porodu - poznaj ich przebieg krok po kroku.
Jak pomóc kobiecie, która nie radzi sobie z bólem porodowym?
Zadaniem położnej, partnera czy douli jest wsparcie kobiety, aby odzyskała wiarę w swoją siłę. W takiej sytuacji można ją nakierować na pozytywne myślenie podczas skurczu. Możemy zalecić myślenie o dziecku, o pierwszej chwili z noworodkiem, pierwszym przytuleniu maluszka, pierwszych zdjęciach, ale również o skupieniu się na oddechu. Można zaproponować zmianę pozycji lub skorzystanie z innym metod niefarmakologicznego radzenia sobie z bólem. Kobieta rodząca powinna wiedzieć, że może zmieniać pozycje i dostosowywać je do swoich aktualnych potrzeb. Zazwyczaj te pozycje, które są wygodne dla kobiety, najlepiej sprzyjają postępowi porodu. Jeśli to nie przyniesie efektu, pozostają jeszcze leki przeciwbólowe.
Jaki jest wpływ hormonów na przebieg porodu?
Kolejnym ważnym aspektem w przebiegu porodu są hormony, takie jak: oksytocyna, endorfiny, katecholaminy i prolaktyna. Mogą one hamować lub wzmacniać swoje działanie, a równowaga pomiędzy nimi wpływa na prawidłowy przebieg porodu.
- oksytocyna – znana jako "hormon miłości" jest odpowiedzialna za skurcze, odruch parcia, wypływ mleka z piersi, odczuwanie miłości i zadowolenia,
- endorfiny – ich poziom wzrasta podczas bólu i stresu, przeciwdziałając tym doznaniom w porodzie odpowiadają za uczucie euforii i spełnienia po urodzeniu się dziecka,
- katecholaminy – są tzw. hormonem stresu, uaktywniają się w sytuacjach poczucia zagrożenia, pozwalają w tych momentach bronić się i uciekać, są przeciwieństwem oksytocyny i endorfin. Fizjologicznie występują w drugim okresie porodu, aby pomóc kobiecie zmobilizować się i zebrać ostatnie siły do urodzenia dziecka.
- prolaktyna – jest odpowiedzialna za prawidłową laktację, ponadto wpływa na dobry nastrój i działa uspokajająco na kobietę. Według badań hormon ten pomaga również przedkładać potrzeby dziecka nad własne.
Zobacz także: Tata - najważniejsza rola świata.
Dlaczego stres jest niewskazany podczas porodu?
Nadmiernie wysoki poziom katecholamin w pierwszym okresie porodu doprowadzi do zmniejszonego przepływu krwi przez macicę, osłabienia działania oksytocyny, osłabienia skurczów oraz wydłużenia czasu porodu. Ponadto zmniejszony przepływ krwi przez macicę będzie powodował zmniejszony dopływ krwi do płodu. Wspieranie rodzącej ma na celu wyeliminowanie reakcji stresowej organizmu, która nie sprzyja postępowi porodu.
Należy dążyć do sytuacji, w której kobieta rodząca jest spokojna, opanowana i czuje się bezpiecznie.
Co warto koniecznie wiedzieć?
- Kobieta w trakcie porodu powinna czuć się jak najbardziej zrelaksowana. Może to osiągnąć poprzez słuchanie ulubionej muzyki, przyjemny zapach, obecność bliskiej osoby, masaż, wizualizację. Wszystko to będzie zwiększało jej komfort wypływając pozytywnie na przebieg porodu.
- Rodząca powinna mieć możliwość zmiany pozycji. Dostosowując ją pod siebie i pamiętając, że nie ma jednego idealnego ułożenia ciała na cały czas porodu.
- Ciężarna powinna znać dostępne w danym miejscu metody łagodzenia bólu i nie bać się z nich korzystać.
- Dobra komunikacja z personelem, czytelne polecenia i informowanie kobiety o postępie porodu będą dobrze wpływały na jej poczucie bezpieczeństwa.
Bibliografia:
- Udany poród. Jak wcześnie zapobiec dystocji i ją leczyć, pod red. P. Simkin, R. Ancheta, Wyd. 1, Warszawa, PZWL, 2015, ISBN 978-83-200-4443-0.
