Laparoskopia jest metodą diagnostyczno-operacyjną umożliwiającą oglądanie i operowanie narządów jamy brzusznej bez przecinania powłok brzusznych. Metoda ta jest jednym z najnowszych kierunków w diagnostyce i terapii większości schorzeń ginekologicznych. Dostęp do jamy brzusznej oraz miednicy uzyskuje się poprzez niewielkie, kilkumilimetrowe nacięcia w powłokach brzusznych. Przez te niewielkie otwory wprowadza się do miednicy lub jamy brzusznej specjalne mikronarzędzia pod kontrolą kamery – laparoskopu, dzięki któremu pole operacyjne w powiększeniu widoczne jest na ekranie i możliwa jest dokładna ocena narządu rodnego i struktur z nim sąsiadujących.
Jakie są zalety laparoskopii?
- minimalny uraz operacyjny,
- minimalny stres operacyjny,
- niewielka możliwość powstawania zrostów pooperacyjnych,
- bardzo krótki okres hospitalizacji wynoszący od kilkunastu godzin do kilku dni,
- bardzo krótki okres rekonwalescencji - kilka dni,
- znacznie mniejsza niż przy laparotomii liczba powikłań pooperacyjnych, w tym również powikłań infekcyjnych,
- niewielkie, prawie niewidoczne blizny pooperacyjne,
- możliwość szybkiego podjęcia pracy lub nauki po odbytej operacji.
Zobacz także: Czy można wykonywać laparoskopię w czasie ciąży?
Jakie schorzenia są wskazaniem do laparoskopii?
Laparoskopię możemy przeprowadzić ze wskazań diagnostycznych i leczniczych. Często jednak operacja pierwotnie wykonywana ze względów diagnostycznych (np. w przypadku diagnostyki niepłodności) zamienia się w laparoskopię operacyjną ( np. usunięcie zrostów wewnątrzmacicznych). Do najczęstszych wskazań do laparoskopii w ginekologii należą:
- rozpoznawanie guzów przydatków, w tym również wczesne rozpoznawanie raka jajników, który w początkowym etapie rozwoju nie daje żadnych objawów klinicznych,
- diagnostyka przyczyn niepłodności pierwotnej i wtórnej,
- diagnostyka ciąży ektopowej,
- rozpoznawanie endometriozy i ocena wyników jej leczenia,
- rozpoznawanie wad rozwojowych narządu rodnego (macicy, jajowodów),
- diagnostyka różnicowa przyczyn ostrych i przewlekłych bólów w podbrzuszu,
- diagnostyka owulacji poprzez ocenę wzrostu pęcherzyka Graafa i ciałka żółtego,
- pobieranie komórki jajowej do zapłodnienia pozaustrojowego,
- uwalnianie rozległych zrostów w jamie brzusznej,
- operacje plastyczne jajowodów w niepłodności przywracające ich drożność,
- wyłuszczanie mięśniaków uszypułowanych podsurowicówkowych i niektórych śródściennych,
- wycinanie torbieli jajnikowych,
- zachowawcze operacje ciąży pozamacicznej,
- koagulacja ogniskowej endometriozy,
- sterylizacja jajowodowa okresowa i nieodwracalna,
- szycie macicy po jej przebiciu podczas zabiegu wyłyżeczkowania,
- usunięcie macicy.
Zobacz także: Jaki udział w diagnostyce przyczyny niepłodności ma laparoskopia?
Jak przebiega przygotowanie do zabiegu laparoskopii?
Planując operację laparoskopową, należy rozważyć wiek i wagę pacjenta, sprawdzić, czy nie ma przeciwwskazań kardiologicznych, oddechowych i innych do tego sposobu operacji. Należy dokładnie sprawdzić, czy pacjent miał wcześniejsze operacje w jamie brzusznej, czy klatce piersiowej i jaki był ich zakres, aby ocenić ryzyko obecności zrostów pooperacyjnych. W zależności od planowanej procedury, przed rozpoczęciem operacji laparoskopowej należy podać antybiotyk, zgodnie z zasadami profilaktyki okołooperacyjnej obowiązującej w danym szpitalu. Trzeba też założyć sondę do żołądka, aby zapobiec aspiracji treści żołądkowej do dróg oddechowych po zwiększeniu ciśnienia wewnątrzbrzusznego w trakcie wytwarzania odmy brzusznej. Cewnik do dróg moczowych zakładamy w przypadku operacji w miednicy małej lub gdy
spodziewany czas operacji wynosi powyżej 1–1,5 godziny. W przypadku krótszych operacji należy zadbać, aby pacjent opróżnił pęcherz moczowy przed operacją. Przed operacją należy rozstawić sprzęt laparoskopowy w sali operacyjnej oraz zaplanować ustawienie zespołu biorącego udział w operacji oraz ułożyć pacjenta w odpowiedniej pozycji na stole operacyjnym. W sali operacyjnej powinien znajdować się również zestaw do laparotomii, tak, aby można było szybko wykonać konwersję do metody otwartej.
Zobacz także: Jak pacjentka powinna przygotować się do laparoskopii?
Jakie mogą być powikłania laparoskopii?
- wtórne krwawienia lub krwiaki wymagające ponownej interwencji operacyjnej (otwarcia jamy brzusznej),
- śródoperacyjne uszkodzenia macicy i przydatków, pęcherza moczowego, moczowodu lub cewki moczowej.
- śródoperacyjne uszkodzenia jelit, dużych naczyń żylnych i tętniczych,
- późniejsze przetoki dróg moczowych (np. pęcherzowo-pochwowe).
- powikłania zakrzepowo-zatorowe (tworzenie się skrzeplin i zatykanie naczyń krwionośnych przez skrzepy).
- zakażenia, szczególnie układu moczowego,
- zrosty pooperacyjne.
Bibliografia:
- Endoskopia ginekologiczna - laparoskopia, Alfred Redoń, Hubert Huras, Przegląd Lekarski 2004 /61 / 12
- Informator dla pacjentki na temat leczenia operacyjnego metodą laparoskopową oraz znieczulenia do zabiegu operacyjnego, Marek Neuberg
