Występowanie kolki niemowlęcej to powszechne zjawisko wśród kilkutygodniowych dzieci. Zazwyczaj spokojne dotąd niemowlęta zaczynają nagle płakać lub krzyczeć, manifestując ból i dyskomfort. Co gorsza, nie istnieje jeden sposób walki z objawami – istnieje za to morze prawdopodobnych przyczyn mogących mieć wpływ na wystąpienie kolki niemowlęcej. Mimo trudności sytuacji warto wiedzieć, iż jest to stan przemijający (zazwyczaj kończy się około 4-5 miesiąca życia) i niemający wpływu na dalsze zdrowie i prawidłowy rozwój dziecka.
Czym jest kolka noworodkowa i niemowlęca?
Z definicji kolką możemy nazwać zespół zachowań i reakcji dziecka w wieku od 3 tygodni do 5 miesiąca życia, które objawiają się napadowym i niedającym się ukoić płaczem. Poza napadami płaczu maluch rozwija się prawidłowo, je chętnie i zachowuje się spokojnie. Charakterystyczne jest to, że płacz zaczyna się nagle i nagle się kończy. Krzyk lub płacz niemowlęcia może trwać różnie długo, nawet kilka godzin. Towarzyszy mu ewidentne cierpienie dziecka – niemowlę manifestuje je, prężąc całe ciałko, podkurczając nóżki czy zaciskając piąstki. Na twarzy może wystąpić zaczerwienienie, a na całym ciele wzmożone od płaczu pocenie. Typowa dla kolki niemowlęcej jest pora jej wystąpienia – zazwyczaj występuje codziennie o zbliżonej porze i trwa zbliżony okres czasu. Większość przypadków odnotowuje się w godzinach popołudniowych lub wieczornych. Szczególnie dokuczliwe są nocne napady kolki – takie epizody dosłownie spędzają sen z powiek zarówno rodzicom jak i dzieciom.
Zobacz także: "Mam za mało pokarmu" - czy na pewno?
Jakie są przyczyny kolki niemowlęcej?
Wieloletnie badania naukowe nad problemem kolki niemowlęcej nie przyniosły jednoznacznej odpowiedzi co do przyczyn jej występowania. Przyjmuje się, że za taki stan rzeczy odpowiada wiele czynników naraz. Jednym z nich jest niedojrzałość układu trawiennego maluszków – perystaltyka zatrzymanych w jelitach gazów jest mniej efektywna niż u chociażby rocznego już dziecka. Za dostawanie się gazów do układu trawiennego odpowiada z kolei niewłaściwa technika karmienia – i tu można mieć na myśli zarówno zbyt szybkie jak i łapczywe jedzenie przez maluszka, ale również nieodpowiednią pozycja do karmienia. Wśród przyczyn występowania kolki niemowlęcej wymienia się również okresowy niedobór laktazy, czyli enzymu trawiącego laktozę występującą w mleku. Warto dodać, iż jest to stan chwilowy i nie ma nic wspólnego z nietolerancją czy alergią. Ta ostatnia może być przyczyną występowania kolki niemowlęcej, ale diagnoza związana z alergią wymaga konkretnych działań podejmowanych przez lekarza pediatrę i specjalistę alergologa. Warto dodać, że istnieje część czynników które mogą odpowiadać ze wystąpienie kolki, a które można wyeliminować. Mowa tu na przykład o karmieniu mlekiem modyfikowanym czy paleniu papierosów w domu, w którym przebywa niemowlę.
Zobacz także: Jakie objawy zbyt szybkiego wypływu pokarmu możemy zauważyć u dziecka?
Co można zastosować na kolką niemowlęcą?
Z racji tego, że niemożliwe jest wskazanie jednej przyczyny odpowiadającej za występowanie kolki niemowlęcej, nie ma też jednego skutecznego sposobu postępowania w łagodzeniu jej objawów. Szereg zachowań podejmowanych w celu ulżenia dziecku podczas napadu płaczu wykracza poza medycynę konwencjonalną. Można rozważyć zmianę techniki karmienia niemowlęcia, podawać pierś częściowo odciągniętą (aby wypływ pokarmu z piersi nie był tak szybki jak z piersi przepełnionej) czy zmianę mleka modyfikowanego.
Nie dowiedziono skuteczności w eliminacji płaczu u dziecka podczas podaży preparatów ułatwiających wydalanie gazów (chodzi tu zarówno o preparat polski, jak i bardzo sławny wśród młodych rodziców symetykon niemiecki).
Wykazano jednak dowody na skuteczność podaży probiotyków Lactobacillus reuteri. Suplementacja wybranymi szczepami może wspomóc prawidłową pracę jelit.
Istnieje wiele domowych sposobów na złagodzenie cierpienia dziecka. Popularnym jest masaż brzuszka (koniecznie okrężnie zgodnie z ruchem wskazówek zegara), ciepłe okłady (np. z woreczka z pestkami wiśni), ciepłe kąpiele (należy zwracać uwagę, by brzuszek zanurzony był w wodzie), kangurowanie maluszka skóra do skóry (zarówno brzuszek maluszka jak i rodzica powinien być nagi). Częste odkładanie niemowlęcia do leżenia na brzuszku ma działanie dobroczynne na prawidłowe działanie przewodu pokarmowego. Można też nosić maluszka w pozycji samolocika. Polega ona na tym, że dziecko leży na rękach rodzica na brzuszku. Ważne, by ręce malucha nie zwisały bezładnie, a były podparte o przedramię rodzica. Innymi nietypowymi sposobami na radzenie sobie z kolką niemowlęcą jest, chociażby jazda samochodem w okresie spodziewanego napadu płaczu czy używanie suszarki do włosów jako elementu odciągającego uwagę dziecka od bólu. Ważne, by przy wyborze metody radzenia sobie z kolką niemowlęcą zachować zdrowy rozsądek i mieć na względzie przede wszystkim zdrowie maluszka.
Ten etap w życiu dziecka jest przejściowy i co najważniejsze, nie ma żadnego wpływu na dalszy jego rozwój.
Zobacz także: Gdzie szukać pomocy w przypadku trudności z karmieniem piersią?
Bibliografia:
- Chybicka A., Dobrzańska A., Szczapa J., Wysocki J. Pierwsze 2 lata życia dziecka. Przewodnik dla rodzicó Kraków 2012. Wydawnictwo Medycyna Praktyczna.
- Nehring-Gugulska M., Żukowska-Rubik M., Pietkiewicz A. Karmienie piersią w teorii i praktyce. Kraków 2017. Wydawnictwo Medycyna Praktyczna.
